Dieta powinna być zróżnicowana w zależności od tego, dla kogo jest układana i w jakim okresie czasu ma być stosowana. Na wygląd diety mają wpływ takie czynniki, jak: wiek i płeć adresata diety, jego charakter pracy, rodzaj ponoszonego wysiłku, pora roku, czy strefa klimatyczna zamieszkiwania.

Skoro tak wiele czynników ma wpływ na rodzaj diety, musi być oczywistym, że dieta sportowca, człowieka poddanego często bardzo specyficznym w swoim rodzaju, skrajnym obciążeniom fizycznym, musi być wyjątkowo dobrze dopasowana do charakteru wykonywanej przez niego pracy.

Przyrost siły mięśniowej jest warunkiem uzyskiwania dobrych wyników przez sportowców większości dyscyplin. W sportach siłowych natomiast, wręcz niezbędnym jest szybkie zwiększanie siły i masy mięśniowej.

W okresie treningu siłowego dietę należy wzbogacać w budulec mięśniowy, czyli białko. Wzrost masy mięśniowej może nastąpić tylko przy odpowiedniej zawartości pełnowartościowych białek w diecie. Powinny one być różnego pochodzenia: mięso wołowe i wieprzowe, drób, ryby, sery, mleko, jaja, soja.

Przyrost siły u zawodnika może nastąpić przy dawce 1,5 - 2,0 g białka na kg masy ciała, a w sportach wybitnie siłowych zawartość białka w diecie może nawet wynosić 2,5 g/kg masy ciała dziennie.

Wysiłki szybkościowe są odmienne w swej naturze od wysiłków wytrzymałościowych, czy siłowych. Wykorzystują one przede wszystkim zapasy energii pochodzące z reakcji anaerobowych.

Prawidłowo dobrane obciążenia powinny kształtować procesy oksydatywnego wytwarzania energii, oraz powinny zabezpieczać początkowe rezerwy fosforanów o wysokoenergetycznej naturze, takich jak: ATP i fosfokreatyna, oraz glikogenu mięśniowego. Daje to możliwość rozwijania siły i szybkości jednocześnie.

Obciążenia o charakterze wytrzymałościowym są podstawowym warunkiem adaptacji organizmu do długotrwałego wysiłku fizycznego. W czasie długotrwałego wysiłku fizycznego następuje zmiana węglowodanowych źródeł energii na źródła lipidowe (tłuszczowe). Wykorzystywane tutaj są kwasy lipidowe rozpuszczone we krwi, a po wykorzystaniu tych, następnie uwalniane są w procesie lipolizy z trójglicerydów tłuszczowych.

Dietę sportowca pozostającego w okresie treningowym kształtującym wytrzymałość należy wzbogacać w cukrowce (cukry). Niezbędne są one jako źródło energii, oraz do resyntezy glikogenu wątrobowego i mięśniowego, gdyż po zużyciu glikogenu w trakcie treningu, jego odbudowa jest uzależniona od zawartości węglowodanów w diecie.

Dietę tworzą wszystkie rodzaje spożywanych pokarmów, czy to w postaci stałej, czy płynnej. Jeżeli dieta zawiera wszystkie potrzebne składniki odżywcze w odpowiednich proporcjach, to jest nazywana dietą zrównoważoną.

Dzienna racja pokarmowa powinna być bardzo zróżnicowana pod względem składu. Powinna ona zawierać aż około 60 różnych składników.